Instituti realizon veprimtarinë hulumtuese-shkencore përmes zbatimit të hulumtimit në fushën e mjekësisë së punës udhëheqjes dhe pjesëmarrjes në aktivitetet projektuese dhe programore të sigurisë dhe punës në bashkëpunim  me pranimin e autoriteteve nacionale dhe ndërkombëtare. Si qendër e vetme bashkëpunuese e OBSH-së në RMV-së, Qendra Bashkëpunuese GA²LEN dhe udhëheqëse e Rrjetit të Europës Juglindore (UEJ) në periudhën e kaluar ka kryer një sërë hulumtime, studime, seminare, trajnime dhe takime me ekspertë në nivel kombëtar dhe ndërkombëtar, nga i cili dolën rekomandime dhe udhëzime drejtuar partnerëve kombëtarë në drejtim të përmirësimit të shëndetit të punëtorëve. Hulumtimi e zbatuara mundësuan publikimin e disa publikimeve dhe monografive me tema të ndryshme nga lëmia e mjekësisë së punës, si dhe publikimin e punimeve profesionale dhe shkencore në revista të njohura botërore në fushën e mjekësisë së punës. Për zhvillimin e mëtejshëm të veprimtarisë hulumtuese-shkencore, është e nevojshme të vazhdohet edhe më intensivisht me aktivitetet e projektit në bashkëpunim me fondet e BE-së, OBSH-në dhe organizatat e tjera kombëtare dhe ndërkombëtare.

Njëri  nga aktivitetet e Institutit në nivel kombëtar, i cili përveç qasjes bazë të shëndetit publik, ka edhe dimension shkencor-hulumtues, janë planifikimi, propozimi dhe realizimi i aktiviteteve programore parandaluese të mbështetura nga Ministria e Shëndetësisë e RMV-së – Programi i Shëndetit Publik (grupet e rrezikuara të punëtorëve, personat e papunë, sektorët me rrezik të lartë – fermerët, punonjësit e shëndetësisë etj.) të cilët janë zbatuar në vazhdimësi për më shumë se 15 vjet.

Dukshmëria dhe njohja e Institutit në nivel ndërkombëtar rritet edhe përmes aktiviteteve specifike si Qendra Bashkëpunuese GA²LEN – anëtare e rrjetit europian për hulumtimin e alergjive dhe astmës, në kuadër të punës hulumtuese-shkencore. Përmes zbatimit të studimeve shumë qendrore GA²LEN (në kuadër të FP6 dhe FP7) me pjesëmarrjen e hulumtuesve më eminent në tërë Europën, me botimin në botime të ndryshme profesionale dhe shkencore në këtë fushë, Instituti rrit shikueshmërinë dhe njohjen e tij.

Aktivitetet e projektit në kuadër të veprimtarisë hulumtuese-shkencore të Institutit me mbështetjen e fondeve të BE-së dhe pjesëmarrjen në aksionet COST (European Cooperation in Science and Technology – institucion financiar i rrjeteve për hulumtim dhe inovacionin) rrisin bilancin shkencor të Institutit.

 

LISTA E PROJEKTEVE REALIZUESE (TË PËRFUNDUARA) TË INSTITUTIT TË RMV-SË, QENDRA E BASHKËPUNIMIT E OBSH-SË

1. Specific occupational risks in health care workers – infectious and psychosocial hazards

07.2001-06.2003

The goal of this study, supported by the Ministry of Education and Science, was to assess and compare risks arising from exposure to infectious and psychosocial hazards in different profiles of health care workers and different segments of the health care system. According to the detected workplace risks, specific activities were implemented in this vulnerable group of workers, including workplace health promotion, training and education about the importance of personal protective equipment, as well as consultations for workers reporting high level of workplace stress.

1. Epidemiology of Allergic Rhinitis in the Republic of Macedonia in Correlation with Pollen Microflora

2001-2003

Long-term scientific project funded by the Ministry of Education and Science with an objective to specify the correlation between pollen grains concentration and incidence of allergic rhinitis in R. Macedonia.

Several randomized, parallel or placebo-controlled clinical studies, investigating efficacy and safety of certain lung medications

November 2006 – May 2007; February 2009-March 2010; March 2012 – 2014

1. WHO Programme -Health Environment and Safety Management in Enterprises (HESME)

04.2001-06.2008

The main goal of  HESME program and HESME research , supported BWHO Regional Office for Europe, was to develop inter-sectorial and cross- sectorial collaboration and comprehensive multidisciplinary approachwith oner integrative response ( employers, employees, OH professionals, relevant authorities and Ministries, NGOs etc) towards workplace health promotion in different groups of workers aand sectors nd to evaluate it.

1. Training and Research in Environmental Health in the Balkans – TREHB

2006-2011

The purpose of this project, coordinated by the Michigan State University, Institute of International Health, funded by the Fogarty Foundation, was to evaluate the synergism between environmental and occupational risks in various workplace settings.

1. Fostering Social Inclusion and Inclusive labour Market – EuropeAid/130207/D/SER/MK

2012-2013

The objective of this project was to provide institutional capacity building in respect to improving the design and delivery of existing social inclusion policies by building up capacities and skills of relevant stakeholders and promoting multi-sectoral and inter-institutional cooperation. It supported integration of persons with disabilities in the labour market, increase their employability and facilitate their retention in the labour market, by meeting their specific needs and potentials. The project consisted of 3 inter-related components including: enhancing professional knowledge and skills of people in charge of social inclusion of disadvantaged groups in the labour market; integration of people with disabilities in the labour market; and preparation for creation of a shared data base.

1. Improving quality and safety in the hospital: The link between organisational culture, burnout, and quality of care (ORCAB), Coordinator – Organization name: Aristotelio Panepistimio Thessalonikis,

Funded under 7th FWP (Seventh Framework Programme)

11.2009-04.2014

The aim of the project was to benchmark the organisational and individual factors that impact on quality of care and patient safety, and design bottom-up interventions that both increase quality of care and physician well being. In specific the project had the following objectives: (1) To profile the specific factors of hospital-organisational culture that increase burnout among physicians, and therefore decrease quality of care, (2) To monitor burnout and its associations to quality of hospital care among physicians, (3) To identify appropriate bottom-up solutions to the problems of organisational culture and physician burnout, and its impact upon patient safety and quality of care, and (4) To develop a network for hospital managers and associated stakeholders for the communication of interventions aimed improving quality of care in hospitals.

PROJEKTET AKTUALE TË INSTITUTIT TË RMV-SË, QENDRA E BASHKËPUNIMIT E OBSH-SË

Ga2len (Global Allergy and Asthma European Network, Network of Excellence)

GA²LEN është rrjet i përsosmërisë (Network of Excellence) i udhëheqjes së objekteve klinike dhe hulumtuese europiane në fushën e alergologjisë dhe astmës, i lidhur me Akademinë Europiane të Alergjisë dhe Imunologjisë Klinike (EAACI) dhe organizatën që përfaqëson pacientët europianë me alergji dhe astmë (EFA). I iniciuar në kuadër të programit të gjashtë kornizë hulumtuese të Bashkimit Europian, (FP6) GA²LEN u bë projekt model që ndjek, studion, hulumton sëmundjet alergjike me një interes të veçantë në aspektet e shëndetit publik.

Anëtarët e Rrjetit – Ekipet hulumtuese janë përzgjedhur për përsosmërinë e tyre shkencore, përvojën e tyre të dëshmuar për punën eksperte multidisiplinare, aktivitetet e tyre arsimore si dhe bashkëpunimin ndërkombëtar. Që nga lansimi i Rrjetit, ai është rritur duke përfshirë 50 Qendra bashkëpunuese (Qendrat më të mira bashkëpunuese) nga mbi 20 vende në Europë, duke e bërë GA²LEN një nga rrjetet më të mëdha multidisiplinare të studiuesve të alergjive dhe astmës në mbarë botën. Pikërisht, Instituti ynë është një nga qendrat bashkëpunuese GA²LEN, i vetmi në vendin tonë që realizon hulumtime GA²LEN në vendin tonë dhe jep një kontribut të jashtëzakonshëm ekspertësh dhe shkencor në alergologjinë europiane.

2007-në vazhdim

Qëllimi i këtij projekti europian shumë qendror ishte të përcaktojë përfaqësimin e sëmundjeve alergjike në Europë si dhe të ndiqet ngarkesa dhe tendenca e sëmundjes së tyre gjatë një periudhe kohore.

 

GA(2) LEN surveys

Publikimet

1. Hastan D¹, Fokkens WJ, Bachert C, Newson RB, Bislimovska J, Bockelbrink A, Bousquet PJ, Brozek G, Bruno A, Dahlén SE, Forsberg B, Gunnbjörnsdóttir M, Kasper L, Krämer U, Kowalski ML, Lange B, Lundbäck B, Salagean E, Todo-Bom A, Tomassen P, Toskala E, van Drunen CM, Bousquet J, Zuberbier T, Jarvis D, Burney P.

Chronic rhinosinusitis in Europe–an underestimated disease. A GA²LEN study

Allergy. 2011 Sep;66(9):1216-23. doi: 10.1111/j.1398-9995.2011.02646.x

1. Newson RB¹, van Ree R, Forsberg B, Janson C, Lötvall J, Dahlén SE, Toskala EM, Baelum J, Brożek GM, Kasper L, Kowalski ML, Howarth PH, Fokkens WJ, Bachert C, Keil T, Krämer U, Bislimovska J,Gjomarkaj M, Loureiro C, Burney PG, Jarvis D.

Geographical variation in the prevalence of sensitization to common aeroallergens in adults: the GA(2) LEN survey. Allergy. 2014 May;69(5):643-51. doi: 10.1111/all.12397. Epub 2014 Mar 21.

1. Makowska JS, Burney P, Jarvis D, Keil T, Tomassen P, Bislimovska J, Brozek G, Bachert C, Baelum J, Bindslev-Jensen C, Bousquet J,Bousquet PJ, Kai-Hakon C, Dahlen SE, Dahlen B, Fokkens WJ, Forsberg B, Gjomarkaj M, Howarth P, Janson C, Kasper L, Kraemer U, Louiro C, Lundback B,Minov J, Nizankowska-Mogilnicka E, Papadopoulos N, Sakellariou AG, Todo-Bom A, Toskala E, Zejda JE, Zuberbier T, Kowalski ML.

Respiratory hypersensitivity  reactions to NSAIDs in Europe: the global allergy and asthma network (GA2LEN) survey. Allergy 2016; 71: 1603–1611.

1. Torsten Zuberbier, Tamara Dörr ¹, Werner Aberer ², Montserrat Alvaro ³, Elizabeth Angier ⁴, Stefania Arasi ⁵, Hasan Arshad ^6 7 8, Barbara Ballmer-Weber ^9 10, Joan Bartra ^11 12, Lisa Beck ¹³, Philippe Bégin ¹⁴, Carsten Bindslev-Jensen ¹⁵, Jovanka Bislimovska ¹⁶, Jean Bousquet ^1 17 18, Knut Brockow ¹⁹, Andrew Bush ²⁰, Antonella Cianferoni ²¹, Michael J Cork ²², Adnan Custovic ²³, Ulf Darsow ¹⁹, Nicolette de Jong ²⁴, Diana Deleanu ²⁵, Stefano Del Giacco ²⁶, Antoine Deschildre ^27 28, Audrey Dunn Galvin ^29 30 31, Motohiro Ebisawa ³², Montserrat Fernández-Rivas ³³, Marta Ferrer ³⁴, Alessandro Fiocchi ⁵, Roy Gerth van Wijk ²⁴, Maia Gotua ³⁵, Kate Grimshaw ³⁶, Josefine Grünhagen ¹, Enrico Heffler ^37 38, Michihiro Hide ³⁹, Karin Hoffmann-Sommergruber ⁴⁰, Cristoforo Incorvaia ⁴¹, Christer Janson ⁴², Swen Malte John ^43 44, Carla Jones ⁴⁵, Marek Jutel ^46 47, Norito Katoh ⁴⁸, Benjamin Kendziora ⁴⁹, Tamar Kinaciyan ⁵⁰, Edward Knol ^51 52, Oksana Kurbacheva ⁵³, Susanne Lau ⁵⁴, Richard Loh ⁵⁵, Carlo Lombardi ⁵⁶, Mika Mäkelä ⁵⁷, Mary Jane Marchisotto ^58 59, Michael Makris ⁶⁰, Marcus Maurer ¹, Rosan Meyer ⁶¹, Dragan Mijakoski ¹⁶, Jordan Minov ¹⁶, Joaquim Mullol ⁶², Caroline Nilsson ^63 64, Anna Nowak-Wegrzyn ⁶⁵, Bright I Nwaru ⁶⁶, Mikela Odemyr ⁶⁷, Giovanni Battista Pajno ⁶⁸, Sushil Paudel ⁶⁹, Nikolaos G Papadopoulos ⁷⁰, Harald Renz ^71 72, Giampaolo Ricci ⁷³, Johannes Ring ^19 74, Barbara Rogala ⁷⁵, Hugh Sampson ^76 77 78, Gianenrico Senna ⁷⁹, Brigita Sitkauskiene ⁸⁰, Peter Kenneth Smith ⁸¹, Katarina Stevanovic ¹, Sasho Stoleski ¹⁶, Hania Szajewska ⁸².

 Proposal of 0.5 mg of protein/100 g of processed food as threshold for voluntary   

Declaration  of food allergen traces in processed food-A first step in an initiative to better inform patients and avoid fatal allergic reactions: A GA²LEN position paper.

Allergy. 2022 Jun;77(6):1736-1750. doi: 10.1111/all.15167. Epub 2021 Nov 24

COST (European Cooperation in Science and Technology)

COST (European Cooperation in Science and Technology) – a financial organization for supporting networks in research and innovation.

 

AKCIONET COST  NDIHMOJNË PËR LIDHJEN E INICIATIVAVE KËRKIMORE NË GJITHË Europën dhe më gjerë dhe i ndihmojnë studiuesit dhe inovatorët t’i zhvillojnë dhe zbatojnë idetë e tyre në fusha të ndryshme shkencore dhe teknologjike.

.

• Action COST TD1206 – Development and Implementation of European Standards on Prevention of Occupational Skin Diseases (StanDerm) 2013-2017

Акција COST TD1206 – Zhvillimi dhe Zbatimi i Standardeve Europiane për Parandalimin e Sëmundjeve Profesionale të Lëkurës (StanDerm) 2013-2017

Ky aksion COST jashtëzakonisht i rëndësishëm synon t’i koordinojë aktivitetet kërkimore-shkencore të fokusuara në parandalimin e sëmundjeve profesionale të lëkurës, duke përfshirë shkencat bazë (etiologjinë dhe ndjeshmërinë individuale), studimet epidemiologjike dhe mbikëqyrjen, si dhe hulumtimet klinike të zbatuara në nivel kombëtar dhe ndërkombëtar, në kuadër të vendeve pjesëmarrëse në COST aksionin. Kjo përfshinte çështje rregullatorë (p.sh. REACH), zhvillimin e moduleve ndërdisiplinore për edukimin dhe trajnimin e punëtorëve dhe punëdhënësve, identifikimin e treguesve individualë të ndjeshmërisë me qasje individuale ndaj parandalimit, duke përfshirë këshillimin e punëtorëve të synuar përpara punësimit në punë të rrezikshme (në lidhje me profesionin sëmundjet e lëkurës).

Qëllimi përfundimtar i këtyre aktiviteteve të projektit ishte zbatimi i standardeve europiane për parandalimin e sëmundjeve profesionale të lëkurës.

1. Action COST CA16216–
2. Rrjeti i koordinimit dhe harmonizimit të kohortëve profesionalë europian/  2017-2022

 (Action COST CA16216 -Network on the Coordination and Harmonisation of European Occupational Cohorts (OMEGA-NET) 2017-2022)

Action COST CA16216 – Network on the Coordination and Harmonisation of European Occupational Cohorts (OMEGA-NET)

2017-2022

Ky aksion COST ka për qëllim të krijojë një rrjet për harmonizimin e hulumtimeve kohortë të grupit në fushën e mjekësisë së punës në nivel europian. OMEGA-NET inkurajon dhe lehtëson strategjinë e integruar hulumtuese për studime grupore në mjekësinë e punës në Europë.

1. Action COST CA16216- Treguesit kryesorë të rezultateve për alergjitë ushqimore, 2019-2024 (Action COST CA18227 – The Core Outcome Measures for Food Allergy  (COMFA) 2019 – 2024)

Action COST CA18227 – The Core Outcome Measures for Food Allergy

2019 – vazhdon

Projekti “Treguesit kryesorë të rezultateve për alergjinë ushqimore (COMFA)” është rrjet multidisiplinar që i përfshin të gjithë pjesëmarrësve përkatës që kanë për qëllim t’i avancojnë hulumtimet dhe inovacionet e alergjive ushqimore, duke përfshirë arritjen e konsensusit mbi terminologjinë dhe përkufizimet e pjesëmarrësve/parametrave specifikë të alergjisë ushqimore.                    Ky projekt trajton sfidat e shëndetit shoqëror të lidhura me aspektet e shëndetit publik të problemit të alergjisë ushqimore dhe rezultatet e marra nga ky hulumtim do të ndihmojnë në përmirësimin e cilësisë së provave klinike në këtë fushë në Europë.